1915 Sürecinde Pontos’ta Ermeni Kadın Olmak

Osmanlı fethinden sonra Pontos radikal bir değişime uğradı. Türk göçebelerini bölgeye yerleştiremeyen saray, Batum’dan Sürmene’ye, Rize ve Of’a kadar, kıyı bölgelerindeki Ortodoks halklarına yönelik zoraki bir İslamlaştırma politikası uygulamaya koyuldu. Zorla İslamlaştırma, diğer Hıristiyan halklar gibi Ermenilerin nüfuslarında kan kaybına en büyük etmenlerden biridir. 1915 sürecinde Pontos’ta Ermeni kadından söz etmek…

Yıkıntılar Arasında: Zabel Yesayan’nın 1909 Kilikya Katliamı Tanıklığı

1909 yılının Nisan ayında iki aşamada gerçekleşerek 30 bine yakın Ermeni’nin katledildiği[1] ancak sonrasında 24 Nisan 1915’in gölgesinde kalan 1915 Soykırımının provası niteliğindeki Kilikya Katliamlarının[2] tanığı olan, bu coğrafyanın cesaretli ve güçlü kadını Zabel Yesayan’ın[3], Marc Nichanian tarafından felaketin karşısına dikilen bir birinci şahıs anlatısı olarak nitelenen Yıkıntılar Arasında[4] adlı…

Mardin’de Katliamlar ve tehcir

Cephe ile alakası olmayan bu bölgeden gayretli bir şekilde asker toplanır ve tekâlifi harbiye marifetiyle de Hıristiyanların ekonomik gücü kırılmaya ve tüketilmeye çalışılır. Bu sırada idari görevlerde bulunan gayrimüslimler görevlerinden azledilir­ler. Bu gelişmeler Hıristiyanları derin endişelere sevk eder. Hıristiyan ahalinin endişelerini gidermek ve olağanüstü bir duru­mun olmadığını göstermek amacıyla İttihat…

Gomidas Vartabed’in Doktor ve Polis Raporları

Gomidas Vartabed’in Soykırım Sürecindeki Çankırı sürgününde bizzat karşılaştığı ve sonrasında vahşetten dolayı Ulusunun ölümüne şahit olan her duyarlı kişi gibi ruhunda derin yaralar açılarak[2] ruh durumu bozulmuştur. Buna ek olarak, sürgün dönüşünde, “dost”larının kendisine karşı davranışlarına da bir anlam veremeyince kendini kapatarak, Türkiye’deki “tedavi”ye cevap vermez.[3] Son olarak Ünlü doktor…

Ermeni Soykırımının Mufassal Tarihi Olarak Umudun Tükendiği Zamanlar

Abraham H. Hartunian’ın 1872 yılında Siverek’te başlayıp ABD’ne uzanan yaşam hikayesi ayrıntılı bir soykırım anlatımıdır. Hartunian, Hamidi dönemden Kemalist rejime uzanan uzun zaman diliminde, bedeni üzerinden geçen Soykırım dahil Ermenilere yönelik 7 kırımın bilmediğimiz birçok ayrıntısını paylaşır. Hartunian, Siverek özelinden hareketle, Ermeni Soykırımının gölgesinde kalan  1895 katliamlarına ışık tutarak, katliamları…

Bir Osmanlı Komutanının Soykırım Güncesi

Türkiye’deki Ermeni kırımının çapraz sorgusuna Osmanlı komutanı Rafael de Nogales de katıldı. Osmanlı ordusunda önemli üst düzey görevlerde bulunan Venezüella’lı paralı asker olan Nogales’in, Dünyanın değişik yerlerinde çeşitli ordularla katıldığı savaşlar koleksiyonundan Osmanlı ordusundaki 4 yıllık deneyimi ve gözlemleri nihayet Yaba Yayınları tarafından Türkçe’de tam metin yayınlanarak Nogales’i[1] okurlarla buluşturdu.…

Ermenilerin Zorla Müslümanlaştırılması

Türkiyeli akademisyen Taner Akçam’ın mevcudu bulunmayan Ermeni Sorununun/Soykırımının genel fotoğrafının çekildiği, başucu kitabı: İnsan Hakları ve Ermeni Sorunu çalışmasının 3. Baskısı ile Ermenilerin zorla Müslümanlaştırılması- Sessizlik, İnkar ve Asimilasyonbaşlıklı yeni çalışması arka arkaya okurlarıyla buluştu. Bir başucu kitabı olan İnsan Hakları ve Ermeni Sorunu çalışması, genele odaklanarak Sorunun baştan sona…

İnsanlığa acı sorular

Peter Balakian’a 1998 PEN/ Albrand Ödülü’nü getiren ‘Kaderin Kara Köpeği’, Diyarbakır’dan Amerika’ya uzanan bir yolculuğu anlatıyor. Peter Balakian kitabı Kaderin Kara Köpeği’nde, kendi gelişme yolculuğu içinde, aile üyelerinin bir zincir oluşturarak umutlarını elden ele, kimsenin zarar veremeyeceği bir yere götürmesini anlatır. Kuşaklar boyu bir umudu, bir direnci ve bir kararlılığı,…

Refi’ Cevad’ın (Ulunay) Alemdar Gazetesi’ndeki Ermeni Soykırım Tarihine Not Düşen Makaleleri-3

“Ermenilere Karşı Yapılan Mezalimi Bizzat Gördük…” Mütareke döneminde Alemdar Gazetesinde, Mahkemelerdeki Tehcir ve Taktil davalarında görülen Ermenilere karşı işlenen insanlık dışı suçlara karşı duyarlı yazılar yazan Refi’ Cevad, doğaldır ki, karşıt gazeteler tarafından eleştiriye uğramaktadır. Eleştirilerin çoğunluğu da bu suçlara bulaşmış kesim tarafından yapılmaktadır. Bu eleştirilerin birçoğunun suçluların telaşını barındırdığını…

Ankara’da Soykırım 1918-19 Ermeni Basını Aravod

1918-19 yılları Osmanlı basını incelenirken İstanbul Ermeni basınının ayrıca değerlendirilmesi  gerekir. Ancak, dönemin Ermeni basını bugüne kadar yeterince önem verilmemiş ve yeterince  değerlendirilmemiştir. Ermeni basını savaş sonrasında Soykırımın işlendiği birçok yayınlar yapmış ve kamuoyuna  önemli bilgiler vermiştir. Bu gazeteler, İttihatçıların duruşmalarına dair bilgiler yanında, Soykırım sürecinde Küçük Asya’nın bir çok bölgesinde…