Zorunlu askerlik ve kitlesel ordu, görece yeni bir tarihsel olgu olup ulus-devlet yaratma sürecinin bir diğer yüzüdür. “İlk olarak Avrupa’da ortaya çıkan ulus-devletlerin, yurttaş yaratma sürecinde orduyu önemli bir araç olarak kullanmalarıyla başlayan bu olgu, çok geçmeden, 18. yüzyılın sonlarından itibaren Türkiye’nin de gündemine girmiş ve bu coğrafyada her erkeğin…
Kategori: Tarih
Albay Rawlinson ve Soykırım Tanıklığı
Osmanlı’nın silahsızlandırılması için görevlendirilen Albay Alfred Rawlinson’un, Türkiye’nin kara kutusu olduğu söylenebilir. Rawlinson herhangi biri değildir; General Sir Henry Rawlinson’un kardeşidir ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş senedi olan Lozan Antlaşmasının mimarlarından İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon’un yeğeniyle evlidir. Kazım Karabekir’in, Mustafa Kemal’e 29.12.1335 (1919) tarihinde Erzurum’dan Ankara 20. Kolordu Kumandanlığı aracılığıyla…
İSTANBUL DOĞUMLU RUMLARIN KOVULMASI – 1964
İstanbul’daki Rumlar ve Batı Trakya’daki Müslümanlar 1923’te imzalanan Lozan Antlaşmasına göre mecburi mübadelenin dışında kalmışlardı (1). Ancak kalan Rumlar her zaman için göze batan bir unsurdu. Nasıl ki 6/7 1955’te Kıbrıs bahane edilerek pogromu gerçekleştirdilerse bu kez de yine Kıbrıs ve hiç alakası olmayan 1930 tarihli Seyrü Sefain anlaşmasının feshi…
Soykırım’ın mimarı Talat
Tarih, 15 Mart 1921. Yer, Berlin. Birinci Emperyalist savaşa bir emperyalist kampa Turan hayalleriyle gözükara bir şekilde dahil olup yenilgi sonrasında bir Alman denizaltısıyla Almanya’ya kaçan İttihatçı lider Talat Paşa, tütün almak için sabah saatlerinde evinden çıktı. Hardenberg Caddesi’nde 100 metre yürümüştü ki, İran’dan gelen 24 yaşındaki Soykırım suçlularının cezalandırılmaması…
Göç ve Sürgün, Devlet Geleneğinde Vatandaşlara Karşı Cihad
Üstünde yaşadığımız coğrafya göçe ve sürgüne yabancı topraklar değildir. Tehcir zincirinin halkaları Antik çağlardan başlar. Tehcir’in yada yerinden edilmenin bir nüfus mühendisliği gibi kullanılması Osmanlının genel uygulamasıdır. Osmanlıda tehcir tek bir kimliğe uygulanan bir komplo değil, genel politikanın uygulanma araçlarından biridir. Fatih Mehmet döneminde İmparatorluk büyük göçlere sahne olmuştur. 1453’ten…
Paramiliter gelenek ve Topal Osman
En kötü zaman, yönetenin ve halkın kötülüğünün birleştiği zamandır İbnu’l Muqaffa Coğrafyamızda paramiliter güçlerin katliamlarda, pogromlarda, Soykırımlarda kullanılması bir gelenektir. Bunlara dair uzun bir liste yapmak mümkün. Her milliyet ve dinden sivil halktan, Hıristiyan vatandaşların çocuklarından devşirilen yeniçeri askerlerine kadar geniş bir yelpaze hedef alınmıştır.[1] Hamidi dönem öncesinde Rum vatandaşlar…
Ermeni Toplumunun Varoluş Mücadelesinde Ermeni Etıbba Cemiyeti ve Tarman Dergisi
Ermeni yazılı kültürü, Ermeni tabipler, sağlık kurumları ve sağlık hizmetleriyle ilgili çalışmaları yanında biyografi ve şehir incelemeleri bazında kapsamlı mikro tarih araştırmalarıyla tanıdığımız Arsen Yarman, bu kez kurucularının pek çoğu dönemin İstanbul’unun kendi alanlarındaki en parlak hekimleri olan unutulmuş bir Ermeni sağlık kurumu Ermeni Etıbba Cemiyeti’ni gün ışığına çıkararak okuyucularıyla…
Ermeni – Zaza/Alevi/Kızılbaş İlişkilerinde Tarihsel Bir Perspektif
Ermenilerin diğer Osmanlı toplumlarıyla olan ilişkileri aslında nüfus kayıtlarıyla tapu kayıtlarının karşılaştırılmasıyla çok net olarak ortaya çıkacaktır[i]. Bu karşılaştırma aynı zamanda Ermenilerin kurtarılma hikayelerinin de aynası olacaktır.[ii] Bu durum, Ermeni Soykırımının yüz yıllık karanlığa gömülmesinin yanında, Pontos, Helen ve Asuri – Süryani soykırımlarından tarihsel coğrafyalarında yüz yıldır söz edilmemesi ve inkar…
MEŞRUTİYET’TEN SOYKIRIM’A TRAJİK SÜRECİN AYRINTILI TARİHİ
Osmanlı Meclis-i Mebusan’ın Taşnaksutyun’lu Van Mebusu ve eski ‘fedayi’ Vahan Papazyan’ın ‘Anılarım’ı 3 cilttir. İlki 1950, ikincisi 1952 yılında yayımlanmış; sonuncusuysa 1957 yılında tamamlanmıştı. Elinizdeki ‘Anılarım’ın 2. cildidir. Ve bu eser, parlamenter tarihimizin çok önemli bölümünü oluşturan fırtınalı II. Meşrutiyet dönemini içerir. II. Meşrutiyet’in, öteki tarihinin öteki tarafından ayrıntılı bir…
1908’i Anlamak ve Tanımlamak
“Kanunu Esasi’nin Müslüman ve gavur (kafir, gayr-i Müslimler için kullanılan aşağılayıcı bir terim] eşitliğiyle ilgili hükümlerin kabul edildiğinin farkındasınız. Ancak bunun gerçekleşmeyecek bir ülkü olduğunu hepiniz tek tek biliyor ve hissediyorsunuz. Şeriat [islamın dini yasaları], bizim bütün tarihimiz ve yüz binlerce Müslüman’ın duyguları ve hatta bizzat gavurların duyguları… gerçek eşitliğin…