Taner Akçam’ın üçüncü baskısı yapılan, ezber bozan Yüz Yıllık Apartheid[1] çalışması 1918-1923 sürecinde Türkiye’de Apartheid rejiminin kuruluşu ve işleyişini örnekleriyle gözler önüne sererek, resmî tarih anlatısında önemli ve onarılamaz bir gedik/yara açmıştır. Bu yüzdendir ki, akademik çevrenin, resmî tarih anlatıcılarının nutku tutulmuş, ses soluk kesilmiştir. Sessizlik anlamlıdır. Türklük, milliyetçilik ve…
Kategori: Tarih
20 Kur’a Askerlik ve Varlık Vergisi’nin Yıkıntıları Altındaki Hayatlar
Sosyalist hareketin ve Ermenice edebiyatın önemli yazarlarından Zaven Biberyan’ın Babam Aşkale’ye Gitmedi[1] adlı romanı, 20 Kur’a (20 Sınıf) İhtiyat Askerliği ve Varlık Vergisi uygulamasıyla yıkılan hayatların bir fotoğrafı olarak, Türkiye’nin karanlık noktalarına ışık tutar. Zaven Biberyan, devletin ‘ilgisini’ esirgemediği, sosyalist, Ermeni bir aydındır. Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nün, ‘Başbakanlık yüksek katına’…
Küçük Asya Hıristiyanlarına Uygulanan İttihatçı Terör: Boykotlar, Yağmalar, Cinayetler, Sürgünler ve Yangınlar
İttihat ve Terakki dönemi ile 1908’de başlayarak Kemalist dönemdeki 1924 yılı kovulmalarına kadar devam eden Hıristiyanlara karşı ekonomik boykotlar, Hıristiyanların mülksüzleştirilerek tarihsel topraklarından kazınma operasyonudur. Bu operasyonlar devlet politiksaı olarak Jöntürkler eliyle yürütülmüştür. Operasyonların ikinci önemli işlevi ve amacı milli duyguları yükselterek Türk kimliğinin inşa edilmesidir. Gelişimi daha kolay anlayabilmek…
TARİH VE TEKERRÜR ÜZERİNE BİR KATKI
Tarihçi dostumuz Ayşe Hür, bir tweet[1] dizisinde yerli yabancı birçok düşünürden yaptığı alıntılarla tarih ve tekerrür üzerine kısa ve özlü değerlendirmelerde bulunurken, şimdilerde adettendir “uzaktan” bir tarih dersidir: Sözü Heraklitos’la açar: Meşhur laftır: “Tarih tekerrür etmez.” Antik dönem filozofu Heraklitos’un “Aynı nehirde iki kez yıkanılmaz” önermesinden mülhem bu yargı, tarihsel…
Tarihe Düşülen Önemli Not
Arsen Yarman son kapsamlı çalışmasında[1] Ermenistan’ın Gözyaşı ve Sefaleti adlı Boğos Natanyan’ın adalet arayışına yönelik kitabı ile 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşından sonra imzalanan Berlin antlaşmasının 61. maddesine istinaden yapılacak reformlarla ilgili olarak Ermeni taşrasındaki durumun tesbit edilmesine yönelik olarak Osmanlının bilgi ve tasvibi ile bölgeye gönderilen rahiplerin (Sırvantsdyants ile Minasyan’ın) ve…
KİMLERE TAPINIYORDUNUZ [1]
Osmanlı İmparatorluğunu Almanya’nın yedeğinde savaşa sokarak 4 yılın sonunda yenilginin kesinleşmesiyle Talat Paşa hükûmeti 8 Ekim 1918 tarihinde istifa etmek zorunda kalmıştır. 30 Ekim 1918 de kayıtsız şartsız teslim olan İttihat ve Terakki Cemiyeti, 1 Kasım’da yapılan olağanüstü kongrede kendini feshederek Teceddüt Fırkasına dönüşmesinin akşamında İTC yönetiminin A takımı Enver,…
Yok Edici ‘Varlık Vergisi’
“Varlık Vergisi” üzerinden 70 yıl geçti. Ancak kurbanlarının acıları dinmediği gibi, bu vergi ile ilgili çeşitli münasebetlerle savunmalar yapılmakta ve bu ırkçı vergi meşrulaştırılmaktadır. Bunlardan biri de Hasan Pulur’un konuya ilişkin yazısıdır. Bu konuda geniş bir literatür var, ancak bunlar oldukça zengin bilgiler taşımasına rağmen eksiktir. “Varlık Vergisi” arşivleri halen…
Savaşı Kaybetmeden Yenilgiye Uğrayanların Trajik Tarihine Dair
“…Rum komünistlerinin, sınıf benliğini idrak etmiş Rum işçilerinin vazifesi, arkadaşlarını aydınlatmak, onlara hakiki dost ve düşmanlarını, belli kurtuluş yolunu göstermektir. Memnun olmalıyız ki, bu arkadaşlarımız, hem Türkiye’de hem de Yunanistan’da, bu vazifelerini muvaffakiyetle yapmaktadırlar. Bugün hiç kimsenin inkar edemeyeceği, bir hakikattir ki, Yunan işçisi ordularının bozgunluğunun hakiki, sebeplerinden birisi, Yunan…
İzmir 1922: Hıristiyan Hayatı O Gün İzmir İskelesinde Çok Ucuzdu. Sonrasında da!
Majorie Housepian Dobkin’in, Bir Kentin Yıkılması, 1922 İzmir’i adlı incelemesi 1922 yılı İzmir’ine odaklanmasına karşın geniş Osmanlı coğrafyasındaki Hıristiyan unsurlarının dalga dalga saldırılarla sistemli bir şekilde yok edilmesi ve kadim topraklarından kazınma tarihinin bir özetidir. O sadece 1922 İzmir’ini resmetmez o günleri naklettiği gibi, sonrasındaki olayları çeşitli kaynaklardan aktararak okuyucularla paylaşır. Yaşam…
OSMANLI TIBBININ YANİ GÜNÜMÜZ TIBBININ TEMEL TAŞLARI ERMENİ HEKİMLER TARAFINDAN DÖŞENDİ
Ermeni yazılı kültürü, Ermeni tabipler, sağlık kurumları ve sağlık hizmetleriyle ilgili çalışmaları yanında biyografi ve şehir incelemeleri bazında kapsamlı mikro tarih araştırmalarıyla tanıdığımız Arsen Yarman, bu kez kurucularının pek çoğu dönemin İstanbul’unun kendi alanlarındaki en parlak hekimleri olan unutulmuş bir Ermeni sağlık kurumu Ermeni Etıbba Cemiyeti’ni gün ışığına çıkararak okuyucularıyla…