Ermeni yazılı kültürü, Ermeni tabipler, sağlık kurumları ve sağlık hizmetleriyle ilgili çalışmaları yanında biyografi ve şehir incelemeleri bazında kapsamlı mikro tarih araştırmalarıyla tanıdığımız Arsen Yarman, bu kez kurucularının pek çoğu dönemin İstanbul’unun kendi alanlarındaki en parlak hekimleri olan unutulmuş bir Ermeni sağlık kurumu Ermeni Etıbba Cemiyeti’ni gün ışığına çıkararak okuyucularıyla…
Ermeni – Zaza/Alevi/Kızılbaş İlişkilerinde Tarihsel Bir Perspektif
Ermenilerin diğer Osmanlı toplumlarıyla olan ilişkileri aslında nüfus kayıtlarıyla tapu kayıtlarının karşılaştırılmasıyla çok net olarak ortaya çıkacaktır[i]. Bu karşılaştırma aynı zamanda Ermenilerin kurtarılma hikayelerinin de aynası olacaktır.[ii] Bu durum, Ermeni Soykırımının yüz yıllık karanlığa gömülmesinin yanında, Pontos, Helen ve Asuri – Süryani soykırımlarından tarihsel coğrafyalarında yüz yıldır söz edilmemesi ve inkar…
MEŞRUTİYET’TEN SOYKIRIM’A TRAJİK SÜRECİN AYRINTILI TARİHİ
Osmanlı Meclis-i Mebusan’ın Taşnaksutyun’lu Van Mebusu ve eski ‘fedayi’ Vahan Papazyan’ın ‘Anılarım’ı 3 cilttir. İlki 1950, ikincisi 1952 yılında yayımlanmış; sonuncusuysa 1957 yılında tamamlanmıştı. Elinizdeki ‘Anılarım’ın 2. cildidir. Ve bu eser, parlamenter tarihimizin çok önemli bölümünü oluşturan fırtınalı II. Meşrutiyet dönemini içerir. II. Meşrutiyet’in, öteki tarihinin öteki tarafından ayrıntılı bir…
1908’i Anlamak ve Tanımlamak
“Kanunu Esasi’nin Müslüman ve gavur (kafir, gayr-i Müslimler için kullanılan aşağılayıcı bir terim] eşitliğiyle ilgili hükümlerin kabul edildiğinin farkındasınız. Ancak bunun gerçekleşmeyecek bir ülkü olduğunu hepiniz tek tek biliyor ve hissediyorsunuz. Şeriat [islamın dini yasaları], bizim bütün tarihimiz ve yüz binlerce Müslüman’ın duyguları ve hatta bizzat gavurların duyguları… gerçek eşitliğin…
Yüz Yıllık Apartheid
Taner Akçam’ın üçüncü baskısı yapılan, ezber bozan Yüz Yıllık Apartheid[1] çalışması 1918-1923 sürecinde Türkiye’de Apartheid rejiminin kuruluşu ve işleyişini örnekleriyle gözler önüne sererek, resmî tarih anlatısında önemli ve onarılamaz bir gedik/yara açmıştır. Bu yüzdendir ki, akademik çevrenin, resmî tarih anlatıcılarının nutku tutulmuş, ses soluk kesilmiştir. Sessizlik anlamlıdır. Türklük, milliyetçilik ve…
Gomidas Vartabed’in Doktor ve Polis Raporları
Gomidas Vartabed’in Soykırım Sürecindeki Çankırı sürgününde bizzat karşılaştığı ve sonrasında vahşetten dolayı Ulusunun ölümüne şahit olan her duyarlı kişi gibi ruhunda derin yaralar açılarak[2] ruh durumu bozulmuştur. Buna ek olarak, sürgün dönüşünde, “dost”larının kendisine karşı davranışlarına da bir anlam veremeyince kendini kapatarak, Türkiye’deki “tedavi”ye cevap vermez.[3] Son olarak Ünlü doktor…
Ermeni Soykırımının Mufassal Tarihi Olarak Umudun Tükendiği Zamanlar
Abraham H. Hartunian’ın 1872 yılında Siverek’te başlayıp ABD’ne uzanan yaşam hikayesi ayrıntılı bir soykırım anlatımıdır. Hartunian, Hamidi dönemden Kemalist rejime uzanan uzun zaman diliminde, bedeni üzerinden geçen Soykırım dahil Ermenilere yönelik 7 kırımın bilmediğimiz birçok ayrıntısını paylaşır. Hartunian, Siverek özelinden hareketle, Ermeni Soykırımının gölgesinde kalan 1895 katliamlarına ışık tutarak, katliamları…
VARLIK VERGİSİ
Resmi lisanda ismi onun varlıktır amma,Hususi lehçemizde bahtiyarlık vergisi! (1) Dostum Ragıp Zarakolu Varlık Vergisi üzerine çalışma yapmamı önerdiğinde (2) vergi üzerine birçok çalışmanın yapıldığını ve yeni bir şeyler söylemenin zor olduğunu düşünmüştüm. Ancak vergiye(!) vakıf oldukça konunun çok boyutlu olduğunu ve bu verginin(!) daha uzun zaman gündemi işgal edeceğini…
20 Kur’a Askerlik ve Varlık Vergisi’nin Yıkıntıları Altındaki Hayatlar
Sosyalist hareketin ve Ermenice edebiyatın önemli yazarlarından Zaven Biberyan’ın Babam Aşkale’ye Gitmedi[1] adlı romanı, 20 Kur’a (20 Sınıf) İhtiyat Askerliği ve Varlık Vergisi uygulamasıyla yıkılan hayatların bir fotoğrafı olarak, Türkiye’nin karanlık noktalarına ışık tutar. Zaven Biberyan, devletin ‘ilgisini’ esirgemediği, sosyalist, Ermeni bir aydındır. Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nün, ‘Başbakanlık yüksek katına’…
Bir Osmanlı Komutanının Soykırım Güncesi
Türkiye’deki Ermeni kırımının çapraz sorgusuna Osmanlı komutanı Rafael de Nogales de katıldı. Osmanlı ordusunda önemli üst düzey görevlerde bulunan Venezüella’lı paralı asker olan Nogales’in, Dünyanın değişik yerlerinde çeşitli ordularla katıldığı savaşlar koleksiyonundan Osmanlı ordusundaki 4 yıllık deneyimi ve gözlemleri nihayet Yaba Yayınları tarafından Türkçe’de tam metin yayınlanarak Nogales’i[1] okurlarla buluşturdu.…