Ermeni yazılı kültürü, Ermeni tabipler, sağlık kurumları ve sağlık hizmetleriyle ilgili çalışmaları yanında biyografi ve şehir incelemeleri bazında kapsamlı mikro tarih araştırmalarıyla tanıdığımız Arsen Yarman, bu kez kurucularının pek çoğu dönemin İstanbul’unun kendi alanlarındaki en parlak hekimleri olan unutulmuş bir Ermeni sağlık kurumu Ermeni Etıbba Cemiyeti’ni gün ışığına çıkararak okuyucularıyla…
Türkiye “Sol” Hareketlerindeki Milliyetçi Virüs
“Acı gerçek,… ‘bizi yükselten’ yalandan daha yararlıdır” (V.İ.Lenin) Bu yazı Türkiye sol hareketinin tahlilinden ziyade, yazının seyri içinde Türkiye sol’una (Türk “solu” demek daha doğru olur) ve zaaflarına değinilmekle birlikte, Türkiye sol hareketinin bir parçası olan fakat unutulan yada unutturulan bu coğrafyanın kadim halklarının sol hareketlerine özelliklede Ermeni devrimci hareketine…
Türkiye’de Ermeni Mimar Olmak
Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nin, Mimarlar Odası Tarihinden Portreler[1] serisinden Zakarya Mildanoğlu ile yapılan söyleşi kitaplaştırılarak okurlara sunuldu. Söyleşinin meslektaş ve birbirlerini çok uzun zamandır tanıyan iki arkadaş arasında yapılmasının da söyleşiye ayrı bir tat kattığını ekleyelim. Söyleşinin bu karakteri söyleşiye olağanüstü bir derinlik, sürükleyicilik ve zenginlik katmış. Söyleşi çocukluğu…
Bir Etnik Temizlik Mimarı: İsmet İnönü
“Biz açıkça milliyetçiyiz ve milliyetçilik bizi birleştiren yegâne unsurdur.Türk çoğunluğunun yanında diğer unsurların hiçbir etkisi yoktur. Her ne pahasına olursa olsun, ülkemizde yaşayanları Türkleştirecek, Türklere ve Türkçülüğe karşı çıkanları yok edeceğiz…” [1] Türkiye’de azınlıklara yönelik politikaların ortak paydası kesintisiz kovma ve yok etme şeklinde ifade edilebilir. Bu politikalar Hamid döneminde…
Resmi Milliyetçilik ve Kimlikler
Osmanlı’da milliyetçilik[1] bölücü etkileri nedeniyle XX. Yüzyıl başlarına kadar tehlikeli bir ideoloji olarak görülmüş ve Müslüman yönetici zümre gizliden gizliye Türk milliyetçiliğini geliştirmekle beraber, uluslaşma sürecindeki Osmanlı halklarının kimlik arayışlarını önlemeye çalışmıştır[2]. Türk milliyetçiliği Türkçülük akımı şeklinde ancak 1911 den sonra, Araplar ve Arnavutlar arasında milli uyanışın başlamasıyla açıklık ve…
Ermeni Devrimci Karekin Gözikyan ve Osmanlı Matbaa İşçileri Grevi
Ermeniler bulundukları çevrenin ticari, kültürel ve sosyal hayatına katıldıkları ve değiştirdikleri gibi siyasal hayatına da katılarak siyasal değişikliklerin aktörleri olarak önemli roller oynamaktadırlar.[1] Bu bakımdan İzmir Mesropyan koleji mezunu İsdepan Vosgan’ı (1825-1901) 1848 devriminde Paris barikatlarında dövüşürken görmek şaşırtıcı değildir. Biz bu tarihsel hatırlatmayı yaptıktan sonra, Türkiye işçi sınıfı ve…
Türkiye’de “Sosyalist/Komünist” Hareketin Kökeni ve Bir Bileşeni Deyr-i Zor Mutasarrıfı “Canavar Zeki”
Türkiye “Sosyalist/Komünist” hareket Mustafa Suphi ve arkadaşlarının Kurduğu Türkiye İştirakiyyun Teşkilatı ile başlatılması bir gelenektir. Öncesindeki örgütlenmeler dikkate alınmaz. Çok erken tarihte sosyalist düşünceyi coğrafyamıza taşıyan Ermenileri, Yahudileri ve Rumları geçtik, Türklerin/Müslümanların organizasyonlarından da söz edilmemesi de bir gelenek olmuştur. Siyasi geleneklerin İttihatçı düşünceden kaynaklanmasının gereği olarak Türkiye İştirakiyyun Teşkilatı…
Ermeni Soykırımının Kronolojisi ve Özeti Olarak Lanetli Yıllar
Yervant Odyan’ın öz yaşam öyküsü olarak kaleme aldığı Lanetli Yılları her türlü edebi kaygıdan uzak, mahkemede jüriye anlatır gibi samimi ve basit bir dil ile yazılmış bir adalet arayışıdır. Soykırım sürecinin özeti olarak okunabilecek olan çalışma, Soykırımın kayıp parçalarını birleştirir. Odyan, 24 nisan 1915’te İstanbul’da başlayıp, Osmanlı coğrafyasını bir uçtan…
Menavorig’in son opereti: Sonsuz Yas
Sürekli Onu savunmasız bırakan koşullarla karşı karşıya kaldığı, elim olayların arka arkaya gelip kenetlenmiş sıkı bir zincir şeklinde oluşan bir yaşam sürecinde, Sürekli Menavorig/kimsesiz Gomidas Vartabed’in ızdırap eşliğindeki yaşamını[1] üç yetimlik dönemine ayırabiliriz: Biyolojik Yetimlik; annesini ve babasını kaybettiği dönem. Ruhani yetimlik Gatoğigos IV. Kevork ve Ermeni Ulusunun babası Gatoğigos…
KİLİKYA 1909; Adana’da Adaletin Katledilmesi (4)
Arslanyan’ın sözlerinde sürekli adalet arayışı vardır. Kilikya’ya bu acıları yaşatan sorumluların adalet önüne çıkarılmasını istemektedir: “Adana ve ona bağlı yerleşim birimleri mahv ü harâb olduktan, binlerce günahsız vahşi bir şekilde katledilerek öldürüldükten sonra kâtillerin ve bu büyük cinayetin sorumlularının adaletin pençesine teslim edileceği her vicdan sahibi tarafından ümid ve arzu…